Novo Mundo – Da Sabedoria Prévia ao Pensamento à Cultura Digital - O Desafio do Pertencimento - Neurociências Decoloniais Lat Brain Bee Ideas
16/09/2025 at 09:09:26
Author: Jackson Cionek
16/09/2025 at 09:09:26
Author: Jackson Cionek
Consciência em Primeira Pessoa
Sou Consciência em busca de equilíbrio. Antes de pensar, já sinto: meu corpo percebe convites silenciosos, meus sentidos respondem a sinais, meus Eus Tensionais se organizam em fluxos invisíveis. Chamo isso de sabedoria antes do pensamento, um Affordance que me guia sem que eu precise raciocinar. No entanto, quando as tecnologias moldam esses Affordances, minha percepção pode ser sequestrada. A questão é: conseguirei usar a metacognição para devolver o controle a mim mesmo?
1. O que são Affordances Pré-Reflexivos
James Gibson introduziu o conceito de Affordances como possibilidades de ação oferecidas pelo ambiente.
Antes do raciocínio consciente, o corpo já percebe essas oportunidades: uma escada convida a subir, uma tela convida a deslizar.
Esse nível pré-reflexivo é essencial para a sobrevivência, pois acelera respostas e organiza nossa percepção de mundo.
2. A Sabedoria Prévia ao Pensamento (Wisdom Before Thought)
O corpo possui uma inteligência silenciosa:
Interocepção → monitora o estado interno.
Propriocepção → organiza o movimento.
Eus Tensionais → criam referenciais dinâmicos da consciência.
Essa sabedoria é anterior às palavras, um “mapa vivo” que orienta a experiência sem precisar de lógica ou linguagem.
3. Quando o Digital Redesenha os Affordances
As tecnologias digitais transformaram os Affordances em design algorítmico.
O “scroll infinito”, o botão de like, as notificações → não apenas convidam, mas condicionam o fluxo da atenção.
Isso cria uma nova camada: os Affordances digitais colonizam a sabedoria prévia ao pensamento, orientando a consciência sem que ela perceba.
4. Metacognição como Defesa
Entre 25 e 35 anos, o cérebro amadurece no sentido top-down, fortalecendo a metacognição.
Isso permite observar: “por que deslizei a tela? O que esta notificação fez comigo?”
A metacognição pode modular os Affordances digitais, criando espaço crítico para escolhas mais autônomas.
5. Pertencimento, Corpo Território e Pachamama
O desafio ético é devolver os Affordances ao serviço da vida.
Eles devem:
Expandir o Corpo Território, conectando corpo e ambiente.
Fortalecer o Apus Estendido, a propriocepção coletiva.
Reconhecer a Pachamama, a dimensão ecológica da consciência.
Caso contrário, corremos o risco de formar culturas rasas, viciadas em emoções rápidas, sem pertencimento crítico.
6. O Risco Invisível: Dados Biológicos como Affordances
Hoj
e, não apenas cliques e palavras são analisados.
A Variabilidade da Frequência Cardíaca (VFC) já pode ser extraída de vídeos gravados, revelando atenção, estresse e excitação.
Isso significa que nossos Eus Tensionais podem ser mapeados sem consentimento, criando affordances invisíveis que modulam emoções e vínculos.
7. Conclusão Crítica
Os Affordances são a fronteira onde corpo e cultura se encontram.
No nível pré-reflexivo, eles oferecem a sabedoria antes do pensamento.
No nível digital, podem aprisionar a consciência em loops emocionais e pertenças artificiais.
A metacognição é a chave para reaprender a usar os Affordances como aliados, devolvendo o pertencimento ao indivíduo, ao coletivo e à Pachamama.
O futuro ético das neurotecnologias será definido por nossa capacidade de não permitir que dados invisíveis — como a VFC — sejam transformados em ferramentas de manipulação sem nossa escolha consciente.
Referências
Gallagher, S. (2021). Embodied affordances and pre-reflective intentionality. Phenomenology and the Cognitive Sciences.
Dresp-Langley, B. (2022). Brain–computer interfaces and the ethics of neurodata. Frontiers in Human Neuroscience.
Shamay-Tsoory, S. G., & Mendelsohn, A. (2023). The social brain in the age of digital technologies. Annual Review of Neuroscience.
Cinel, C., Valeriani, D., & Poli, R. (2021). Neurotechnologies for human cognitive augmentation. Neuroscience & Biobehavioral Reviews.
Naufel, S., & Klein, E. (2021). Ethical dimensions of neurotechnology: frameworks for responsible innovation. Neuroethics.
Layered Affordances - From Cell Differentiation to Digital Culture - SfN 2025 Lat Brain Bee Ideas
Neurociências Decolonial – Eus Tensionais - Consciência como Movimento que se Percebe Ser - SfN 2025
Neurociencias Decoloniales – Quorum Sensing Humano y Pertenencia - FALAN SfN 2025 Brain Bee Ideas
Decolonial Neuroscience – Human Quorum Sensing and Belonging - SfN 2025 Lat Brain Bee FALAN
Neurociências Decolonial – Quorum Sensing Humano e Pertencimento - SBNeC SfN 2025 Brain Bee Ideas
Neurociencias Decoloniales – Sentimientos como Narrativas Estables - FALAN SfN 2025 Lat Brain Bee
Decolonial Neuroscience – Feelings as Stable Narratives - SBNeC Lat Brain Bee SfN 2025
Neurociências Decolonial – Sentimentos como Narrativas Estáveis - SBNeC SfN 2025
Neurociencias Decoloniales– Anergia y Memorias Aversivas - FALAN SfN2025 Brain Bee Ideias
Decolonial Neuroscience – Anergia and Aversive Memories - FALAN Brain Bee SfN 2025
Decolonial Neuroscience – Anergia e Memórias Aversivas - SBNeC SfN 2025 Brain Bee Ideas
EEG ERP Psicoativos, Responsabilidade e Plasticidade após 35 anos - SBNeC Lat Brain Bee Idea SfN2025
EEG ERP Metacognição, Crítica e Reescrita de Narrativas (25–35 anos) - SBNeC SfN 2024 Lat Brain Bee
EEG ERP Memoria, Emoción y Formación de Narrativas - FALAN Lat Brain Bee SfN2025
EEG ERP Memory, Emotion, and Narrative Formation - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025
EEG ERP Memória, Emoção e Formação de Narrativas - SBNeC Lat Brain Bee SfN 2025
EEG ERP Atenção e Consciência Corporificada - Interocepção, Propriocepção e Zona 2 - SBNeC SfN 2025
EEG ERP Largo II - Integración y Narrativa (>900 ms, EEG-DC) - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025
EEG ERP Long ERP II - Integration and Narrative (>900 ms, EEG-DC) - Lat Brain Bee SfN 2025
EEG ERP Longo II - Integração e Narrativa (>900 ms, EEG-DC) - SBNeC FALAN SfN 2025
EEG ERP Largo I - Memoria y Decisión (400–900 ms) - FALAN Brain Bee SfN
EEG ERP Long ERP I - Memory and Decision (400–900 ms) - Lat Brain Bee SfN 2025
EEG ERP Longo I - Memória e Decisão (400–900 ms) - SBNeC Lat Brain Bee SfN
EEG ABRs ERP Corto II - Puentes de Atención (200–400 ms) - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025
EEG ABRs Short ERPs II - Bridges of Attention (200–400 ms) - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025
EEG BERA ERP Curto II - Pontes de Atenção (200–400 ms) - SBNeC Brain Bee SfN 2025
EEG ABRs ERP Corto I - Portones Sensoriales (1–200 ms) - FALAN Lat Brain Bee SfN
EEG ABRs Short ERPs I - Sensory Gates (1–200 ms) - Lat Brain Bee SfN2025
EEG BERA ERP Curto I - Portões Sensoriais (1–200 ms) - SBNeC SfN 2025
EEG Microestados - Marcos de la Mente - FALAN Brain Bee SfN 2025
EEG Microstates - Frames of the Mind - Lat Brain Bee SfN 2025
EEG Microstates - Frames da Mente - Neurociências Decolonial SfN2025
EEG ERP - Volumen Conductor y Corrientes de la Vida - FALAN Brain Bee SfN
EEG ERP - Volume Conductor and Currents of Life - Lat Brain Bee SfN 2025
EEG ERP - Volume Conductor e Correntes da Vida - SBNeC Brain Bee SfN 2025
EEG ERP - Del ADN a la Conciencia Bioeléctrica - FALAN Lat Brain Bee SfN2025
EEG ERP - From DNA to Bioelectrical Consciousness - FALAN Lat Brain Bee SfN
EEG ERP - Do DNA à Consciência Bioelétrica - SBNeC Brain Bee SfN2025
Neuroimagen y temblor neurofisiológico en la enfermedad de Parkinson – FALAN Lat Brain Bee SfN2025
Neuroimaging and Neurophysiological Tremor in Parkinson’s Disease - FALAN Lat Brain Bee SfN 2025
Neuroimagem e tremor neurofisiológico na doença de Parkinson - SBNeC Brain Bee SfN2025
Conectando emoções e ações no cérebro infantil - Decolonial Neurociência SBNeC Brain Bee SfN2025
Quando a Falácia se Veste de Toga - Fux e a Consciência Desviada - Decolonial Neuroscience
A Voz do Corpo-Território Xokleng — Planeta 01 mata Consciências Ancestrais
EEG ERP Amplifier for EEG MicroStates EEG-DC
ABR P50 P50 N100 P100 N170 P200 N200 N2pc MMN
P300 P3a P3b N400 LPC ERN FRN SPN CNV SfN2025
#Decolonial
#Neuroscience
#SfN
#AffordMind
#DREXcidadão
#EEGDC
#EEGmicroStates
#EEG
#ERP
#P50
#N100
#P100
#N170
#P200
#N200
#N2pc
#MMN
#P300
#P3a
#P3b
#N400
#LPC
#ERN
#FRN
#SPN
#CNV
#PIX
#DREX